ul. Świebodzka 6 / lok. 1

Wrocław 50-046, Poland

(+48) 795 000 290

Specjalizujemy się w windykacji zagranicznej.

ul. Świebodzka 6 / lok. 1

Wrocław 50-046, Poland

(+48) 795 000 290

Europejski Nakaz Zaplaty

Europejski nakaz zapłaty – instrument szybkiej i skutecznej windykacji sądowej dla polskich eksporterów

W razie niewykonania zobowiązania przez zagranicznego kontrahenta, przedsiębiorca, których chce dochodzić takiego roszczenia, zmuszony jest do poniesienia z tego tytułu wysokich kosztów i wytoczenia czasochłonnych, często wieloetapowych postępowań. Prawo unijne wyposaża jednak wierzyciela w instrument umożliwiający szybkie i skuteczne odzyskiwanie zaległych długów, co do których nie ma sporów prawnych. Europejski nakaz zapłaty, powołany do życia rozporządzeniem (WE) Nr 1986/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12.12.2006 r., jest instrumentem mającym na celu uproszczenie, przyspieszenie oraz ograniczenie kosztów procesów sądowych w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych.

Jakie są zalety europejskiego nakazu zapłaty?

Szeroki zakres zastosowania – europejski nakaz zapłaty może być wydany w każdej sprawie, która ma charakter transgraniczny.

Uproszczony charakter – sąd przed wydaniem nakazu zapłaty bada jedynie swoją jurysdykcję, formalne wymogi pozwu oraz to, czy pozew wydaje się uzasadniony w świetle okoliczności przywołanych przez wierzyciela.

Czas postępowania – termin instrukcyjny dla sądu na zbadanie pozwu i wydanie nakazu zapłaty to 30 dni od dnia wniesienia pozwu, pozwanemu przysługuje 30 dni na ustosunkowanie się do europejskiego nakazu zapłaty – po upływie tego okresu sąd stwierdza wykonalność orzeczenia.

Brak konieczności wytaczania dodatkowych postępowań – europejski nakaz zapłaty, co do którego w przewidzianym terminie nie zostanie złożony sprzeciw jest uznawany i wykonalny we wszystkich państwach członkowskich (poza Danią) bez konieczności wszczynania w tym zakresie odrębnych postępowań o uznanie jego wykonania, co jest obowiązkiem w razie uzyskania wyroku w toku zwykłego postępowania krajowego.

Niskie koszty postępowania – skorzystanie z europejskiego postępowania nakazowego umożliwia nam wszczęcie postępowania i uzyskania tytułu wykonawczego bez pomocy prawników z kraju, z którego pochodzi nasz kontrahent. Pozwala to uniknąć kosztów związanych z wynagrodzeniem prawnika w innym państwie członkowskim, kosztów tłumaczenia wielu dokumentów oraz kosztów dodatkowego postępowania o stwierdzenie wykonalności orzeczenia w innym państwie członkowskim.

Zakres zastosowania – kiedy możemy wnosić o wydanie europejskiego nakazu zapłaty?

Europejski nakaz zapłaty ma bardzo szeroki zakres zastosowania i może być wydany we wszystkich sprawach cywilnych i handlowych, w których dochodzone jest roszczenie pieniężne o oznaczonej wysokości, a sprawa ma charakter transgraniczny. Oznacza to, że przynajmniej jedna ze stron sporu ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo sądu właściwego do rozpoznania sprawy.

Jurysdykcję sądu rozpoznającego sprawę, czyli to który sąd będzie właściwy do wydania europejskiego nakazu zapłaty, określa się na podstawie odpowiednich przepisów prawa unijnego, a w szczególności rozporządzenia Bruksela I bis (rozporządzenie Parlamentu europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r.). Ustalenie zatem właściwego sądu wymaga każdorazowo zweryfikowania konkretnych okoliczności sprawy. Co do zasady, zgodnie z przywołanymi przepisami w przypadku eksportera (sprzedawcy) towarów do innego państwa Unii Europejskiej, który dochodzi zapłaty ceny za dostarczone towary, o ile strony nie ustalą tego odrębnie w umowie, sądem właściwym będzie sąd w państwie członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały albo miały zostać dostarczone. Należy przy tym mieć na uwadze, że rozporządzenie dotyczy wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej z wyjątkiem Danii.

Wymogi formalne

Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty składa się na formularzu, którego wzór obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich. Zasadą jest wnoszenie pozwu w formie papierowej, jednak można go wnieść również za pomocą środka komunikacji elektronicznej, pod warunkiem, że odpowiedni system funkcjonuje we właściwym sądzie. W pozwie wierzyciel winien jedynie przedstawić informacje pozwalające jednoznacznie określić i uzasadnić jego roszczenie, które umożliwią potem dłużnikowi ustosunkowanie się do pozwu – czy kwestionuje roszczenie, czy uznaje je za bezsporne. Powód musi także opisać przynajmniej jeden środek dowodowy, jednakże nie zachodzi konieczność załączenia dowodów wraz z pozwem.

Od pozwu trzeba oczywiście wnieść opłatę, jednakże rozporządzenie gwarantuje, że nie może być ona wyższa niż opłaty sądowe przewidziane w przypadku zwykłego postępowania cywilnego. Jeżeli w sprawie właściwy byłby sąd polski, wysokość opłaty sądowej będzie wynosiła 5% wartości przedmiotu sporu, przy czym tak jak w regulowanym przez kodeks postępowania cywilnego postępowaniu upominawczym, w razie braku sprzeciwu dłużnika w przewidzianym 30-dniowym terminie, wierzycielowi zostanie zwrócone ¾ opłaty od pozwu.

Procedura uzyskania europejskiego nakazu zapłaty

Jeżeli spełnione zostały wszystkie warunki, sąd, tak szybko, jak to możliwe, zwykle w terminie 30 dni od wniesienia pozwu, wydaje europejski nakaz zapłaty, który wraz z pozwem doręcza dłużnikowi. Pozwany ma wówczas 30 dni na wniesienie sprzeciwu. Jeżeli tego nie zrobi w przewidzianym terminie, sąd niezwłocznie stwierdza wykonalność europejskiego nakazu zapłaty.

W przeciwieństwie do zwykłego wyroku sądu krajowego europejski nakaz zapłaty, co do którego stwierdzono wykonalność, jest tytułem wykonawczym, z którym możemy wszcząć egzekucję komorniczą na terenie każdego państwa członkowskiego, bez konieczności wytaczania odrębnych postępowań o uznanie orzeczenia w poszczególnych państwach. Po stwierdzeniu wykonalności europejskiego nakazu zapłaty, odmowa jego wykonaniu lub utrata mocy może nastąpić jedynie w wyjątkowych wypadkach wskazanych w rozporządzeniu. Zagranicznemu organowi egzekucyjnemu wierzyciel musi jedynie przedstawić odpis europejskiego nakazu zapłaty oraz ewentualnie tłumaczenie europejskiego nakazu zapłaty na język urzędowy państwa członkowskiego, w którym orzeczenie będzie wykonywane.

Oczywiście, postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, dotyczy spraw bezspornych. Oznacza to, że w razie wniesienia w terminie sprzeciwu przez dłużnika, sprawa zostaje skierowana na drogę zwykłej procedury. Co ważne, wystarczające jest samo zakwestionowanie roszczenia przez dłużnika bez konieczności podawania bądź precyzowania powodów. Przepisy umożliwiają jednak wierzycielowi złożenie przed wydaniem nakazu zapłaty oświadczenia o woli zakończenia postępowania w przypadku wniesienia sprzeciwu przez drugą stronę. W takich wypadkach sąd umarza postępowanie, orzekając o kosztach jak przy cofnięciu pozwu.